Ahi Evren Dede Parkı

  Bugün bir ziyaretgah olan Ahi Evran Dede türbesi Trabzon'un Boztepe mahallesindedir. Türbe Ahi Evren Cami adı ile anılan camiye bitişik olarak inşa edilmiştir. Ahi Evran Dede, Orhan Gazi zamanında İslam'ı yaymak için gelmiş olan Ahilerin gönüllü İslam tebliğcilerindendir. 1461 yılındaki Trabzon'un fethine zemin hazırlamış beş evliyadan birisidir. Kaynaklara göre Ahi Evran Dede Miladi 1351 yılında 67 yaşında şehit edilmiştir. Kabri zamanla kaybolmuş ancak sonradan bir ceviz ağacının altında Hacı Hakkı Baba tarafından manevi olarak tespit edilip naaşı adına yaptırılan türbeye nakledilmiştir. Rivayetlere göre: Hakkı Baba, bir gece rüyasında Ahi Evran Dede'yi görmüş. Ahi Evran Dede kendisine: "Buradayım, sıkıldım. Gel beni buradan al!" demiş. Hakkı Baba da rüyasında gördüğü yeri kazmış ve Dede'nin naaşını çıkarttırarak Boztepe'ye defnettirmiştir. Bugünkü cami ve türbe ise II. Abdülhamid'in gönderdiği 900 altınla Trabzon valisi Kadir Paşa tarafından 1305 (1887) yılında yaptırılmıştır.

     Trabzon'un manevi mimarlarından Ahi Evren Dede hakkında sıklıkla anlatılan bir başka menkıbe ise şöyle: I. Cihan Harbi sırasında Rus Ordusu, Ermeni ve Rum eşkıyalarıyla birlikte Trabzon'u işgal eder. Çocuk, kadın, yaşlı ve ihtiyarların büyük bir bölümü şehri terk ederek batı illerine göç ederler. Geride kalanlar ise çaresizlik içinde camilere koşup imamlardan yardım istemişler. İskenderpaşa Camii imamı Şükür Baba bir vâazında halka: "Ahi Evran Hazretleri'nin manevi huzurunda hazır bulundukça size hiçbir zarar ve ziyan gelmeyecektir" diyerek halkın Boztepe'de toplanmasını ister. Bunun üzerine yaşlı, kadın ve çocuklardan oluşan Müslüman ahali Boztepe'de toplanır. Gerçekten de gerek Rus istilasının en yoğun dönemlerinde olsun, gerekse Ermeni ve Rum çetelerinin saldırıları esnasında olsun orada bulunan insanların hiçbirine zarar gelmemiştir... Rus savaş gemilerinden atılan topların Ahi Evran Dede'nin türbesine hiç isabet etmediği görülmüştür.

     Müslüm ahalinin maneviyatını takviye ederken aynı zamanda ticari kabiliyet ve pazarlarını ihya ederek muhazafasını temin için ecdadın tesis ettiği ahilik teşkilatının binlerce misali içinden bir misali sizlerle paylaştım. Temennim aynı hissiyat ile dünya sathında Türk İslâm pazarını kurarak hem kendi sermayemizi muhafaza eder hem de cemiyetin maneviyatını ihya ederiz.